Το ICS

Το Σύστημα Ελέγχου Εισαγωγών (ICS) είναι ένα διευρωπαϊκό τελωνειακό σύστημα που λειτουργεί στην Ε. Ένωση (και στην χώρα μας) από το 2011. Δημιουργήθηκε για την  εφαρμογή των νομοθετικών διατάξεων ασφάλειας και προστασίας που εισήχθησαν με τροποποιητικούς κανονισμούς  στο προηγούμενο κοινοτικό τελωνειακό κώδικα και τις διατάξεων εφαρμογής του [2913/92  και 2454/93 αντίστοιχα ].  Αναπτύχθηκε στο πλαίσιο λήψης μέτρων για την αντιμετώπιση των προκλήσεων από τις τρομοκρατικές ενέργειες που σημειώθηκαν την προηγούμενη περίοδο  [9/11/2001], στον τελωνειακό τομέα,
Με την λειτουργία του απαιτείται από τους οικονομικούς φορείς να υποβάλλουν εκ των προτέρων ηλεκτρονικά δεδομένα ασφάλειας και προστασίας(Συνοπτική Διασάφηση Εισόδου – ENS) πριν από την άφιξη των εμπορευμάτων στην ΕΕ. Για τις ποντοπόρες θαλάσσιες εμπορευματικές μεταφορές τα δεδομένα αυτά θα πρέπει να υποβάλλονται τουλάχιστον 24  ώρες πριν από τη φόρτωση των εμπορευματοκιβωτίων στο πλοίο. Παράλληλα θεσπίζεται το πρόγραμμα εγκεκριμένων οικονομικών φορέων (AEO) και ένα κοινό πλαίσιο διαχείρισης κίνδυνων βάσει κοινών κριτήριων ανάλυσης κινδύνων (CRC).Έτσι είναι δυνατό να διενεργούνται στοχευμένοι έλεγχοι στα σύνορα του τελωνειακού εδάφους της ΕΕ και οι τελωνειακές αρχές να εντοπίζουν καλύτερα τις αποστολές υψηλών κινδύνων και να παρεμβαίνουν στο καταλληλότερο σημείο της αλυσίδας εφοδιασμού. 
Ωστόσο κατά την εφαρμογή του διαπιστώθηκαν σημαντικά μειονεκτήματα ιδίως όσον αφορά την ποιότητα των δεδομένων και την έγκαιρη διαθεσιμότητά τους κατά τον χρόνο  υποβολής. Αυτές οι ελλείψεις οδήγησαν στη αναθεώρηση της διαδικασίας με τον νέο ενωσιακό τελωνειακό κώδικα UCC και με την εκτελεστική και την κατ' εξουσιοδότηση πράξη του.  Με το νέο νομοθετικό πλαίσιο ασφάλειας και προστασίας του UCC το   ICS αντικαθίσταται με το νέο  σύστημα ΤΠ ICS2  το οποίο τίθεται  σταδιακά σε λειτουργία  σε τρεις εκδόσεις .

Το νέο ICS2

Το νέο διευρωπαϊκό σύστημα ICS2 αποσκοπεί στο να καλύψει τις  ανάγκες και να επιτύχει τους στόχους της «στρατηγικής και δράσης για τη διαχείριση των τελωνειακών κινδύνων» που εγκρίθηκε από την Ε.Ε. το 2014.

Με το ICS2 εφαρμόζεται  μιας πλήρως αναμορφωμένη  τελωνειακή διαδικασία που ενσωματώνει τις ενωσιακές απαιτήσεις ασφάλειας και προστασίας των διατάξεων της νομοθετικής δέσμης του νέου τελωνειακού κώδικα (ισχύει από την 1η Μαΐου 2016).

Τι αλλάζει με το ICS2;

Αναμορφώνονται πλήρως και οι διαδικασίες που υποστηρίζονται από το ICS. Ειδικότερα:

• Συλλέγονται περισσότερα ποιοτικά και αξιόπιστα δεδομένα (π.χ. στοιχεία αγοραστή και πωλητή) πριν από την άφιξη και πριν από την φόρτωση,
• Συλλέγονται στοιχεία για όλα τα εμπορεύματα που εισέρχονται στην ΕΕ (απαλείφονται οι απαλλαγές εμπορευμάτων π.χ. ταχυδρομικά αντικείμενα και αντικείμενα ταχυμεταφορών χαμηλής αξίας).
• Εκτός από τον μεταφορέα, συλλέγονται δεδομένα από όλους τους οικονομικούς φορείς που εμπλέκονται στην εφοδιαστική αλυσίδα (π.χ. φορείς διαμεταφοράς και logistics, φορείς παροχής υπηρεσιών ταχυμεταφοράς, φορείς παροχής ταχυδρομικών υπηρεσιών, εισαγωγείς, παραλήπτες) και αυτοί μπορούν να υποβάλουν τμηματικά δεδομένα που τους  αφορούν (επίπεδα συμβάσεων μεταφοράς master και House).
• Θεσπίζεται ένα «κοινό αποθετήριο -common repository » για την καταχώριση / ενοποίηση των τμηματικών υποβολών δεδομένων καθώς και την  ανταλλαγή πληροφοριών των αποτελεσμάτων ανάλυσης κινδύνων συστάσεων και αποτελεσμάτων ελέγχων, για τις χώρες που εφαρμόζουν το ICS2.  Στο αποθετήριο έχουν πρόσβαση όλες οι χώρες ICS2 και ενισχύεται η συνεργασία και η διαφάνεια.
• Παρέχεται στους οικονομικούς φορείς μια «κοινόχρηστη διεπαφή συναλλασσόμενων» (STI), ή «εναρμονισμένη διεπαφή συναλλασσόμενων» (HTI)  ενισχύεται  η ισότιμη αντιμετώπιση τους από τις τελωνειακές  αρχές  σε ενωσιακό επίπεδο κατά τη εφαρμογή της προβλεπόμενής τελωνειακής διαδικασίας.
• Στις αεροπορικές μεταφορές, θεσπίζεται η υποχρέωση υποβολής και ανάλυσης κινδύνων με βάση ένα ελάχιστο σύνολο πληροφοριών πριν τη φόρτωση (PLACI) και εφαρμόζονται συμπληρωματικά μέτρα (π.χ. παραπομπές - referrals-, έλεγχος HRCM και το μήνυμα «μη φόρτωσης - DO NOT LOAD -»).
• Εκτός από την γνωστοποίηση άφιξης του μεταφορικού μέσου, εφαρμόζεται και η γνωστοποίηση προσκόμισης των εμπορευμάτων.
• Εφαρμόζεται η ακύρωση της Συνοπτικής Διασάφησης Εισόδου.