Υποβολή Δήλωσης Φόρου Κληρονομιάς

Τι είναι ο φόρος κληρονομιάς

Πρόκειται για φόρο που επιβάλλεται:
• Σε κάθε περιουσιακό στοιχείο, κινητά, ακίνητα, καθώς και άυλα περιουσιακά στοιχεία (π.χ. απαιτήσεις, πνευματικά δικαιώματα, δικαιώματα ευρεσιτεχνίας κτλ.) που βρίσκονται στην Ελλάδα και ανήκουν σε ημεδαπούς ή σε αλλοδαπούς που απεβίωσαν.
• Στην κινητή περιουσία που βρίσκεται στο εξωτερικό και ανήκε σε αποβιώσαντα Έλληνα ή αλλοδαπό υπήκοο που είχε την κατοικία του στην Ελλάδα.
Μια υποχρέωση που προκύπτει για τους κληρονόμους είναι η υποβολή Δήλωσης Φόρου Κληρονομιάς. 
 

Πού υποβάλλεται η δήλωση φόρου κληρονομιάς

Η δήλωση φόρου κληρονομιάς υποβάλλεται: 
• Στη ΔΟΥ  της κατοικίας του αποβιώσαντα, όπως αυτή είχε δηλωθεί στο Φορολογικό Μητρώο, εφόσον αυτός ήταν κάτοικος Ελλάδος
• Στη ΔΟΥ Κατοίκων Εξωτερικού και Εναλλακτικής Φορολόγησης Φορολογικών Κατοίκων Ημεδαπής εάν ο αποβιώσας ήταν κάτοικος αλλοδαπής, ανεξάρτητα εάν  απεβίωσε στην Ελλάδα ή στην αλλοδαπή
 

Ενδέχεται η ΔΟΥ κατοικίας του αποβιώσαντα να είναι διαφορετική από αυτήν της ΔΟΥ φορολογίας του.

παράδειγμα:
Έστω ότι ο Α είχε την επαγγελματική του έδρα στη Χαλκίδα αλλά την κατοικία του στην Κηφισιά. Οι κληρονόμοι του θα ολοκληρώσουν τις διαδικασίες διακοπής επαγγέλματος στη ΔΟΥ Χαλκίδας, αλλά η δήλωση φόρου κληρονομιάς θα υποβληθεί στην ΔΟΥ Κηφισιάς που είναι η  ΔΟΥ κατοικίας του αποβιώσαντα. 

Για θανάτους από 01/01/2022 και μετά η  υποβολή της δήλωσης γίνεται στην Ψηφιακή Πύλη myAADE μέσω της εφαρμογής myPROPERTY . Για τις λοιπές περιπτώσεις η υποβολή γίνεται στην ψηφιακή πύλη myAADE μέσω της πλατφόρμας "Τα Αιτήματά μου", επιλέγοντας Θεματική Ομάδα “Κεφάλαιο”, Διαδικασία “Υποβολή δήλωσης φόρου κληρονομιάς” επισυνάπτοντας και τα απαραίτητα δικαιολογητικά.

Πότε υποβάλλεται η δήλωση φόρου κληρονομιάς;

Η δήλωση φόρου κληρονομιάς υποβάλλεται:
• Μέσα σε εννέα μήνες από τον θάνατο, αν ο κληρονομούμενος πέθανε στην Ελλάδα, ή 
• Μέσα σε ένα χρόνο αν ο κληρονομούμενος πέθανε στο εξωτερικό ή οι κληρονόμοι του διέμεναν κατά τον χρόνο θανάτου στο εξωτερικό. 

Πότε ξεκινά η προθεσμία;

Η προθεσμία για την υποβολή της δήλωσης φόρου κληρονομιάς κατά κανόνα αρχίζει από:
• Τον θάνατο του κληρονομούμενου για τους εξ αδιαθέτου (χωρίς διαθήκη) κληρονόμους
• Τη δημοσίευση της διαθήκης για τους εκ διαθήκης κληρονόμους/ κληροδόχους
• Τη δημοσίευση στον τύπο της τελεσίδικης δικαστικής απόφασης που κηρύσσει την   αφάνεια ενός προσώπου
• Τη λήξη της επιδικίας, τη συνένωση της επικαρπίας με την ψιλή κυριότητα, την  είσπραξη των πνευματικών δικαιωμάτων κ.ο.κ.
 

Ποια δικαιολογητικά απαιτούνται για την υποβολή δήλωσης φόρου κληρονομιάς;

Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται κατά κανόνα για την υποβολή δήλωσης φόρου κληρονομιάς είναι:

  • Ληξιαρχική πράξη θανάτου
  • Αντίγραφο διαθήκης
  • Πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών ή κληρονομητήριο* εάν υπάρχει
  • Πιστοποιητικό περί μη δημοσίευσης διαθήκης από το αρμόδιο Ειρηνοδικείο ή πρακτικό δημοσίευσης διαθήκης με αντίγραφο αυτής και πιστοποιητικό περί μη δημοσίευσης άλλης διαθήκης από το Ειρηνοδικείο
  • Λοιπά δικαιολογητικά που προβλέπονται σε σχετικές αποφάσεις, ώστε να είναι δυνατός ο προσδιορισμός του φόρου
     

Ως αρμόδιο Ειρηνοδικείο ορίζεται αυτό της κατοικίας του αποβιώσαντα.

*ορισμός: Το κληρονομητήριο αποτελεί πιστοποιητικό που αποδεικνύει το κληρονομικό δικαίωμα του κληρονόμου. Ο κληρονόμος δύναται να καταθέσει αίτηση έκδοσης κληρονομητηρίου στο αρμόδιο Ειρηνοδικείο. 

Για τις περιπτώσεις θανάτου πριν την 01/03/2013 απαιτούνται πιστοποιητικά περί μη δημοσίευσης διαθήκης ή περί μη δημοσίευσης άλλης διαθήκης (αναλόγως την περίπτωση), τόσο από το Ειρηνοδικείο όσο και από το Πρωτοδικείο. 

Καλό είναι να γνωρίζετε ότι...

• Για τη σύνταξη της συμβολαιογραφικής πράξης αποδοχής κληρονομιάς απαιτείται η προσκόμιση από τον κληρονόμο του πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ των πέντε τελευταίων ετών για τα ακίνητα που κληρονομεί.

•Στη Δήλωση Φόρου Κληρονομιάς δηλώνεται από όλους τους κληρονόμους, εκτός από το ενεργητικό της κληρονομιάς και το σύνολο του παθητικού αυτής, στο οποίο περιλαμβάνονται τα βέβαια και εκκαθαρισμένα χρέη του κληρονομούμενου που νόμιμα υφίστανται κατά την ημερομηνία θανάτου του.

Ευθύνη κληρονόμου

Οι κληρονόμοι ευθύνονται για όλα τα χρέη του αποβιώσαντα κατά το ποσοστό της κληρονομικής τους μερίδας. Ο κληρονόμος που αποδέχεται την κληρονομιά  ευθύνεται για την εξόφληση των χρεών της κληρονομιάς με το σύνολο της περιουσίας  του (ατομική και κληρονομιαία). Ενδεικτικά αναφέρουμε την καταβολή ληξιπρόθεσμων και μη ληξιπρόθεσμων οφειλών του αποβιώσαντα προς το Δημόσιο. Ο/Οι  κληρονόμος/οι  που έχει/έχουν  κάνει αποποίηση κληρονομιάς δεν ευθύνονται για τα χρέη του αποβιώσαντα. 

Στην περίπτωση που ο κληρονόμος αποδέχτηκε την κληρονομιά με το ευεργέτημα της απογραφής, η ευθύνη του περιορίζεται μέχρι του ενεργητικού της κληρονομιάς. Αυτό σημαίνει ότι ευθύνεται για την εξόφληση των χρεών με τα περιουσιακά στοιχεία της κληρονομιάς και όχι με την ατομική του περιουσία. Εάν εκπέσει του ευεργετήματος κατά τις κείμενες διατάξεις, ευθύνεται ως απλός κληρονόμος.

Οι κληρονόμοι έχουν την δυνατότητα να ρυθμίσουν σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο τις οφειλές που είναι βεβαιωμένες στο όνομα του αποβιώσαντα κατά το ποσοστό της κληρονομικής τους μερίδας.