Πότε μία επιχείρηση δικαιούται επιστροφής του φόρου;

Δικαίωμα επιστροφής Φ.Π.Α έχει κάθε επιχείρηση με εγκατάσταση σε άλλο κράτος μέλος (Κ-Μ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) η οποία υπάγεται στον Φ.Π.Α., για επαγγελματικές δαπάνες (σχετικές με παράδοση αγαθών ή/και παροχή υπηρεσιών) που πραγματοποίησε στην Ελλάδα, για τις οποίες θα είχε δικαίωμα έκπτωσης του φόρου, αν αυτές διενεργούνταν στη χώρα που βρίσκεται η μόνιμη εγκατάστασή της.

Προϋπόθεση για την επιστροφή του φόρου είναι η επιχείρηση, κατά την περίοδο που αφορά η επιστροφή, να ΜΗΝ έχει:

• την έδρα της οικονομικής της δραστηριότητας ή μόνιμη εγκατάσταση από την οποία να ασκεί την οικονομική της δραστηριότητα στην Ελλάδα
• πραγματοποιήσει παράδοση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών στην Ελλάδα, με εξαίρεση:
  • την παροχή υπηρεσιών μεταφοράς και συναφείς προς αυτές υπηρεσίες οι οποίες απαλλάσσονται από τον φόρο ως συνδεόμενες με την εισαγωγή ή την εξαγωγή αγαθών ή τις διεθνείς μεταφορές,
  • την παράδοση αγαθών / παροχή υπηρεσιών για τις οποίες ορίζεται ο λήπτης αυτών (αιτών) ως υπόχρεος για την καταβολή του φόρου σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις

 

Ποιες δαπάνες (για αγαθά/υπηρεσίες) μπορούν και ποιες δεν μπορούν να επιστραφούν

Δεν παρέχεται δικαίωμα για επιστροφή για ποσά φόρου προστιθέμενης αξίας με τα οποία επιβαρύνεται ο αιτών στην Ελλάδα και τα οποία αφορούν:

• παραδόσεις αγαθών που υπάγονται ή πρέπει να υπάγονται στις απαλλαγές ως ενδοκοινοτικές παραδόσεις ή ως εξαγωγές (παραδόσεις αγαθών εκτός κοινότητας),
• αγαθά και υπηρεσίες για τα οποία δεν παρέχεται δικαίωμα έκπτωσης στην Ελλάδα, όπως δαπάνες σχετικές με:

α. αγορά, εισαγωγή ή ενδοκοινοτική απόκτηση καπνοβιομηχανικών προϊόντων και οινοπνευματωδών ή αλκοολούχων ποτών

β. δεξιώσεις, ψυχαγωγία και φιλοξενία,

γ. στέγαση, τροφή, ποτά, μετακίνηση και ψυχαγωγία για το προσωπικό ή τους εκπροσώπους της επιχείρησης

δ. αγορά, εισαγωγή ή ενδοκοινοτική απόκτηση επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης μέχρι εννέα θέσεων, μοτοσικλετών, σκαφών και αεροσκαφών ιδιωτικής χρήσης που προορίζονται για αναψυχή ή αθλητισμό καθώς και οι δαπάνες καυσίμων, επισκευής, συντήρησης, μίσθωσης και κυκλοφορίας αυτών

• γενικά, δαπάνες που προορίζονται για σκοπούς ξένους προς την οικονομική δραστηριότητα της επιχείρησης.

 

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις συγκεκριμένες κατηγορίες εξόδων για τις οποίες η Ελλάδα επιστρέφει τον αναλογούντα φόρο, σύμφωνα με τους κωδικούς δαπανών που ορίζονται στο Παράρτημα του Κανονισμού (ΕΚ) 1174/2009 της 30ης Νοεμβρίου 2009, όπως τροποποιήθηκε με τον Κανονισμό 79/2012, μπορείτε να επισκεφτείτε τον ακόλουθο σύνδεσμο:

https://ec.europa.eu/taxation_customs/tic/public/vatRefund/codes/VatRefCodesPublication.html  
 

Ποιοι είναι οι κανόνες όσον αφορά την Pro-rata

Όταν ο αιτών, που δεν είναι εγκατεστημένος στο Κ-Μ επιστροφής, πραγματοποιεί τόσο φορολογητέες πράξεις (με δικαίωμα έκπτωσης) όσο και απαλλασσόμενες πράξεις (χωρίς δικαίωμα έκπτωσης) στο Κ-Μ εγκατάστασής του, τότε οι ελληνικές φορολογικές αρχές θα του επιστρέψουν, από το αρχικά εγκριθέν ποσό, μόνο αυτό που αναλογεί στις εισροές που του παρέχουν δικαίωμα έκπτωσης στη χώρα του.
 

Διαδικασία υποβολής αίτησης επιστροφής Φ.Π.Α.

Η διαδικασία επιστροφής του ΦΠΑ έχει εναρμονιστεί σε επίπεδο EE και εφαρμόζεται από όλα τα Κ-Μ σύμφωνα με την Οδηγία 2008/9/ΕΚ. Το αίτημα επιστροφής Φ.Π.Α. πρέπει να γίνει ηλεκτρονικά στις φορολογικές αρχές του Κ-Μ εγκατάστασης της επιχείρησης. Εν συνεχεία κι εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις που θέτει η Οδηγία (γίνεται ταυτοποίηση του αιτούντος, επαλήθευση του ΑΦΜ του και έλεγχος της εγκυρότητας της αίτησής του), οι φορολογικές αρχές του Κ-Μ εγκατάστασης της επιχείρησης θα διαβιβάσουν (με ηλεκτρονικά μέσα) την αίτηση στις αρμόδιες αρχές της χώρας στην οποία έχουν διενεργηθεί οι δαπάνες, εντός 15 ημερών από την ημερομηνία υποβολής της.
 

Μπορεί ένας τρίτος (αντιπρόσωπος) να υποβάλει αίτηση επιστροφής ΦΠΑ αντί του αιτούντος;

Η αίτηση υποβάλλεται ηλεκτρονικά και απαιτείται η χρήση των προσωπικών κωδικών πρόσβασης του αιτούντος για την πρόσβαση στην ηλεκτρονική πύλη του Κ-Μ εγκατάστασης του αιτούντος (όνομα χρήστη και κωδικός του αιτούντος).
 

• Αν ναι, χρειάζεται να υποβάλλουν πρόσθετα έγγραφα;

Ένας τρίτος (αντιπρόσωπος) μπορεί να υποβάλλει αίτηση επιστροφής Φ.Π.Α.. Δεν απαιτούνται πρόσθετα έγγραφα για την υποβολή της αίτησης από τον αντιπρόσωπο, αν στα στοιχεία τραπεζικού λογαριασμού δηλωθεί λογαριασμός που ανήκει στον αιτούντα.

• Μπορεί η καταβολή της εγκριθείσας επιστροφής να γίνει σε τρίτους;

Η καταβολή των εγκριθέντων προς επιστροφή ποσών μπορεί να γίνει προς τρίτο, εφόσον τα στοιχεία του έχουν καταχωρηθεί στην αίτηση επιστροφής και υπό την προϋπόθεση ότι θα έχει υποβληθεί στην αρμόδια φορολογική αρχή, πρωτότυπο πληρεξούσιο του αιτούντος στο οποίο θα εξουσιοδοτείται να λαμβάνει τα προς επιστροφή ποσά. Το πληρεξούσιο θα πρέπει να είναι θεωρημένο από την ελληνική προξενική αρχή του τόπου όπου είναι εγκατεστημένος ο αιτών ή από την Αρχή που έχει οριστεί για τη θεώρηση σύμφωνα με την Σύμβαση της Χάγης.

Πρωτότυπα έγγραφα θα πρέπει να αποστέλλονται στην αρμόδια φορολογική αρχή, στην ακόλουθη διεύθυνση:

Διεύθυνση Εφαρμογής Έμμεσης Φορολογίας /

Τμήμα Γ΄ - Επιστροφής Φ.Π.Α. σε επιχειρήσεις με εγκατάσταση εντός και εκτός Ε.Ε.

Ταχ. Δ/νση: Σίνα 20-4, 106 72 Αθήνα, Ελλάδα (4ος όροφος, γρ. 401)
 

 

Ποιες πληροφορίες θα πρέπει να περιλαμβάνει η αίτηση επιστροφής;

Ο τύπος της αίτησης επιστροφής έχει την μορφή ηλεκτρονικής “φόρμας” και πρέπει να περιέχει τις ακόλουθες πληροφορίες του αιτούντος:

α) επωνυμία,

β) διεύθυνση επαγγελματικής έδρας και στοιχεία επικοινωνίας (τηλ., ηλεκτρονική διεύθυνση)

γ) αριθμό φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ) στο Κ-Μ εγκατάστασης (για σκοπούς ΦΠΑ),

γ) κωδικό αριθμό δραστηριότητας (ΚΑΔ) του αιτούντος και την περιγραφή αυτής [όλα τα κράτη-μέλη χρησιμοποιούν τους κωδικούς δραστηριότητας NACE σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1398/2006],

δ) την περίοδο που καλύπτει η αίτηση επιστροφής,

ε) το Κ-Μ επιστροφής,

στ) στοιχεία του τραπεζικού λογαριασμού (με το όνομα του δικαιούχου και τους κωδικούς IBAN και BIC,

ζ) δήλωση του αιτούντος με την οποία θα δηλώνει, ότι δεν πραγματοποίησε καμία παράδοση αγαθών και καμία παροχή υπηρεσιών εντός του Κ-Μ επιστροφής που να θεωρείται ότι πραγματοποιήθηκαν εντός του κράτους αυτού, με εξαίρεση την παροχή υπηρεσιών μεταφοράς και των συναφών με αυτές που απαλλάσσονται του φόρου καθώς και παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών σε πρόσωπο που υπέχει την υποχρέωση πληρωμής του φόρου (μηχανισμός αντιστροφής της επιβάρυνσης).

η) στοιχεία αντιπροσώπου (στην περίπτωση που υπάρχει)

 

Συμπληρωματικά στα παραπάνω, θα πρέπει επίσης να συμπεριληφθούν και τα ακόλουθα στοιχεία όσον αφορά την καταχώριση των παραστατικών δαπανών:

 

α) όνομα και πλήρη διεύθυνση του προμηθευτή,

β) αριθμό φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ) του προμηθευτή στο Κ-Μ επιστροφής,

γ) αριθμό και ημερομηνία του παραστατικού,

δ) φορολογητέα αξία και αξία ΦΠΑ εκφρασμένη στο νόμισμα του Κ-Μ επιστροφής,

ε) αξία ΦΠΑ που εκπίπτει και η οποία έχει προσδιοριστεί βάσει της pro-rata, εκφρασμένη στο νόμισμα του Κ-Μ επιστροφής,

στ) ποσοστό pro-rata (εφόσον υφίσταται)

ζ) περιγραφή του είδους των αγαθών ή των υπηρεσιών και ταξινόμηση βάσει ειδικών κωδικών 1 έως 10  [Κανονισμός (ΕΚ) αριθ 1174/2009]

 

Ποιο είναι το ελάχιστο όριο (αιτηθέντος) ποσού επιστροφής

• 400 EUR ή το ισόποσο σε κάθε εθνικό νόμισμα εάν η περίοδος επιστροφής είναι μεταξύ 3 μηνών και μικρότερη από ένα ημερολογιακό έτος
• 50 EUR ή το ισόποσο σε κάθε εθνικό νόμισμα εάν η περίοδος επιστροφής είναι ένα ημερολογιακό έτος ή το υπόλοιπο ημερολογιακού έτους.

 

Η περίοδος επιστροφής δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερη από ένα ημερολογιακό έτος ή μικρότερη από τρεις ημερολογιακούς μήνες. Η αίτηση επιστροφής ΦΠΑ ενδέχεται, ωστόσο, να αφορά περίοδο μικρότερη των τριών μηνών, εάν η περίοδος αυτή, αντιστοιχεί στο υπόλοιπο του ημερολογιακού έτους.
 

Χρόνος υποβολής αίτησης επιστροφής ΦΠΑ

Η αίτηση υποβάλλεται στο Κ-Μ εγκατάστασης έως τις 30 Σεπτεμβρίου του ημερολογιακού έτους που ακολουθεί την περίοδο επιστροφής.
 

Ποιο είναι το χρονικό περιθώριο της επεξεργασίας της αίτησης επιστροφής ΦΠΑ από την αρμόδια αρχή 

Η αρμόδια αρχή του Κ-Μ επιστροφής, έχει περιθώριο τέσσερις μήνες από την ημερομηνία παραλαβής της αίτησης, να κοινοποιήσει στον αιτούντα την απόφασή του, δηλαδή να εγκρίνει εν όλω ή εν μέρει, ή να απορρίψει την αίτηση, ή να ζητήσει πρόσθετες πληροφορίες.

Όταν ζητούνται πρόσθετες πληροφορίες, το Κ-Μ επιστροφής έχει στη διάθεσή του επιπλέον δύο μήνες από τη λήψη αυτών των πληροφοριών προκειμένου να κοινοποιήσει την απόφασή του στον αιτούντα.

Σε περίπτωση που το Κ-Μ επιστροφής έχει ζητήσει κι άλλες πρόσθετες πληροφορίες, κοινοποιεί σε κάθε περίπτωση στον αιτούντα την απόφασή του εντός οκτώ μηνών από τη λήψη της αίτησης.

Σε περίπτωση έγκρισης της αίτησης επιστροφής, η επιστροφή του ποσού που εγκρίθηκε πραγματοποιείται το αργότερο  εντός δέκα εργάσιμων ημερών.
 

Υπάρχει πρόβλεψη για καταβολή πρόσθετης αποζημίωσης αν η Αρχή καθυστερήσει την καταβολή του εγκριθέντος ποσού Φ.Π.Α.;

Σύμφωνα με τον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν.4174/2013), προβλέπεται η καταβολή τόκου στον αιτούντα επί του ποσού της οφειλομένης επιστροφής εάν η επιστροφή καταβληθεί μετά την καταληκτική ημερομηνία πληρωμής.

Δεν καταβάλλεται τόκος εάν έχουν ζητηθεί πρόσθετες πληροφορίες από τον αιτούντα και δεν έχουν αυτές αποσταλεί εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας.
 

Υπάρχει όριο στον αριθμό των αιτήσεων που επιτρέπονται ετησίως;

Η Ελλάδα δέχεται κατ 'ανώτατο όριο:

α) τέσσερις αιτήσεις επιστροφής που αφορούν τρίμηνη περίοδο ή

β) δύο αιτήσεις επιστροφής που αφορούν εξάμηνη περίοδο ή

γ) συνδυασμό των α) και β) π.χ. μία αίτηση επιστροφής για το 1o εξάμηνο και δύο αιτήσεις για το 3o και 4o τρίμηνο

Επιπλέον δύναται να υποβληθεί μια συμπληρωματική αίτηση για κάθε ημερολογιακό έτος για τυχόν υπολειπόμενα τιμολόγια.
 

Μπορεί να ζητηθούν αντίγραφα τιμολογίων;

Η Ελλάδα ζητά από τον αιτούντα να υποβάλλει, μαζί με την αίτησή του (ηλεκτρονικά) αντίγραφα τιμολογίων ή πρωτότυπα τιμολόγια όλων των καταχωρημένων στην αίτηση παραστατικών, ως πρόσθετες πληροφορίες, βάσει του άρθρου 20 της οδηγίας 2008/9/ΕΚ του Συμβουλίου, όταν θεωρεί ότι δεν διαθέτει όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες βάσει των οποίων θα ληφθεί η απόφαση.

 

Το μέγιστο επιτρεπόμενο μέγεθος για ένα συνημμένο αρχείο είναι τα πέντε (5) Megabyte (Mb). Εφόσον τα συνημμένα ξεπερνούν τα 5 Mb ο αιτών μπορεί να τα υποβάλλει με email στην ηλεκτρονική διεύθυνση vatrefunds@aade.gr κάνοντας αναφορά στον αριθμό της αντίστοιχης αίτησης επιστροφής
 

Με ποιον τρόπο η αρμόδια αρχή θα επικοινωνήσει με τον αιτούντα

Η επικοινωνία με τον αιτούντα πραγματοποιείται μέσω: ηλεκτρονικής αλληλογραφίας (e-mail), μέσω της διοικητικής συνεργασίας με το Κ-Μ εγκατάστασης, μέσω τηλεφωνικής επικοινωνίας, μέσω ταχυδρομείου ή ακόμη και μέσω αυτοπρόσωπης παρουσίας εξουσιοδοτημένου τρίτου.
 

Μπορούν να διορθωθούν τα σφάλματα στη συμπλήρωση της υποβληθείσας αίτησης και αν ναι με ποιον τρόπο

• Εάν ο αιτών δεν έχει συμπεριλάβει στην αίτηση επιστροφής ορισμένα τιμολόγια της περιόδου που αφορά η αίτηση, μπορεί να στείλει μία συμπληρωματική αίτηση με όλα τα υπολειπόμενα τιμολόγια.
• Εάν ορισμένα στοιχεία στην αίτηση επιστροφής είναι λανθασμένα, ο αιτών μπορεί να υποβάλλει τροποποιητική αίτηση με τα σωστά στοιχεία. Προσοχή: Η τροποποιητική αίτηση έχει τον ίδιο αριθμό αίτησης (Reference number) με την αρχική αίτηση της οποίας τα στοιχεία τροποποιούνται.
• Εάν, μετά την υποβολή της αίτησης επιστροφής, το εκπιπτόμενο ποσοστό (pro-rata) προσαρμόζεται, ο αιτών κάνει διόρθωση σε αυτό το ποσοστό, υποβάλλοντας ξεχωριστή δήλωση μέσω της ηλεκτρονικής πύλης του Κ-Μ εγκατάστασης.

 

Ποια είναι η διαδικασία προσφυγής κατά απόφασης επιστροφής ΦΠΑ

Όταν το αίτημα επιστροφής απορριφθεί εν μέρει ή εξ ολοκλήρου, ο αιτών έχει το δικαίωμα επανεξέτασης της αίτησής του μέσω της υποβολής ενδικοφανούς προσφυγής.

Αυτή υποβάλλεται στο Τμήμα Επιστροφών ΦΠΑ της αρμόδιας αρχής στην Ελλάδα συνοδευόμενη από τα απαραίτητα έγγραφα, όπως αυτά ορίζονται στο άρθρο 63 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν.4174/2013) και πρέπει να αναφέρει τους λόγους και τα δικαιολογητικά βάσει των οποίων υποβάλλεται το αίτημα επανεξέτασης.

Η υποβολή προσφυγής απευθείας στα Διοικητικά Δικαστήρια πριν προηγηθεί η εξέταση της ενδικοφανούς προσφυγής στα πλαίσια διοικητικής διαδικασίας από τη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών δεν γίνεται αποδεκτή.

Παράλληλα με την υποβολή της ενδικοφανούς προσφυγής, είναι υποχρεωτικό να διοριστεί ως εκπρόσωπος ένα άτομο που έχει την έδρα του (ή τον τόπο εργασίας του) στην Περιφέρεια της Αττικής. Στην προαναφερόμενη ενδικοφανή προσφυγή πρέπει να δηλώνονται όλα τα στοιχεία επικοινωνίας με αυτό το άτομο (δηλαδή όνομα, επώνυμο, όνομα πατρός, επάγγελμα, διεύθυνση επικοινωνίας, αριθμός τηλεφώνου, φαξ και ηλεκτρονικό ταχυδρομείο). Για περισσότερες πληροφορίες συμβουλευτείτε την ΠΟΛ. 1064/12.4.2017  https://www.aade.gr/sites/default/files/2018-05/pol-1064-2017.pdf .
 

• Υπάρχουν χρονικά όρια για την άσκηση προσφυγής;

H υποβολή της ενδικοφανούς προσφυγής θα πρέπει να γίνει, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 63 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013), εντός 60 ημερών από την κοινοποίηση της απόφασης.

Σύμφωνα με το άρθρο 5 του προαναφερθέντος Κώδικα, θεωρείται ότι η κοινοποίηση αυτή πραγματοποιήθηκε εντός δέκα (10) ημερών από την ημερομηνία που η αρμόδια αρχή έστειλε αντίγραφο της απόφασης (στην ελληνική γλώσσα) στη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του αιτούντος.
 

Ποιοι είναι οι κανόνες για εσφαλμένες αιτήσεις;

Στην περίπτωση που έχουν υποβληθεί λανθασμένες αιτήσεις (π.χ. υποβολή παραστατικών που θα έπρεπε να έχουν υποβληθεί σε άλλο Κ-Μ, υποβολή παραστατικών άλλης περιόδου, λανθασμένος τραπεζικός λογαριασμός, κ.α.), ο αιτών ενημερώνεται με οποιοδήποτε πρόσφορο μέσο (είτε μέσω email ή τηλεφωνικώς). Οι εν λόγω αιτήσεις απορρίπτονται εν μέρει ή εν όλω με τη σχετική αιτιολόγηση. Η κοινοποίηση της απόφασης γίνεται στο email που έχει δηλώσει ο αιτών στην αίτησή του.
 

Σε ποιες περιπτώσεις το Κ-Μ του αιτούντος δεν διαβιβάζει αίτηση επιστροφής ΦΠΑ

Το Κ-Μ εγκατάστασης του αιτούντος δεν θα διαβιβάσει μία αίτηση στο Κ-Μ επιστροφής εάν κατά τη διάρκεια της περιόδου επιστροφής:

- ο αιτών δεν είναι υποκείμενος στον φόρο προστιθέμενης αξίας.

- ο αιτών στο κράτος µέλος εγκατάστασής του, πραγματοποιεί αποκλειστικά και μόνο παραδόσεις αγαθών ή παροχές υπηρεσιών που απαλλάσσονται από το φόρο χωρίς δικαίωμα έκπτωσης του φόρου των εισροών,

- ο αιτών υπάγεται στο καθεστώς απαλλαγής για μικρές επιχειρήσεις.

- ο αιτών υπάγεται στο ειδικό καθεστώς αγροτών.
 

Κατά πόσον μπορεί να επιστραφεί ΦΠΑ σε επιχειρήσεις που δεν είναι εγκατεστημένες στην ΕΕ, χωρίς συμφωνία αμοιβαιότητας.

Στην Ελλάδα, η αρμόδια αρχή εγκρίνει επιστροφές ΦΠΑ σε επιχειρήσεις που εδρεύουν σε χώρα εκτός ΕΕ (τρίτη χώρα) μόνο εάν οι αρχές της τρίτης χώρας διενεργούν αντίστοιχα παρόμοιες επιστροφές σε επιχειρήσεις που εδρεύουν στην Ελλάδα. Πρέπει να υπάρχει γραπτή συμφωνία αμοιβαιότητας μεταξύ των αρμοδίων αρχών της Ελλάδας και της εκάστοτε τρίτης χώρας.

Επί του παρόντος, η Ελλάδα έχει συμφωνία αμοιβαιότητας με την Ελβετία, τη Νορβηγία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

 

Για περισσότερες πληροφορίες δείτε την ΠΟΛ. 1003/2010 Απόφαση Υπουργού Οικονομικών και την Α.1121/2022 απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ.

 

Αρμόδια υπηρεσία για το περιεχόμενο:

Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων

Γεν. Δ/νση Φορολογικής Διοίκησης

Δ/νση Εφαρμογής Έμμεσης Φορολογίας

Τμήμα Γ΄ - Επιστροφών Φ.Π.Α. σε Επιχειρήσεις Εγκατεστημένες Εντός & Εκτός Ε.Ε.

Σίνα 2-4,  106 72 Αθήνα

Τηλ.: +30 210 3644960, 990

Email: vatrefunds@aade.gr